|
 Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Vahit Bıçak: 4 YILDA BİTMEYEN DAVA İHLAL GEREKÇESİ, "AİHM"™e göre 4 yılda bitmeyen dava adil yargılamayı ihlali. Bizde görülyen davalarda 10 yıl tutukluluk mümkün olabiliyor. Savcılar delilleri tam toplamadan dosyayı hakimlerin kucağına attığı için mahkeme bir yandan delil topluyor bir yandan deliller karartılmasın diye tutuklu yargılıyor. Bu yüzden de rahatsız edici uzunlukta tutukluluk süreleri ortay çıkıyor.
(Star, 8 Eylül 2011) Yargıtay Başkanı Nazım Kaynak"™ın şikayet ettiği ağır iş yükü yargıdaki yarayı gözler önüne serdi. Türkiye"™de bir dava ortalama Avrupa"™nın 2.5 katı sürede sonuçlandırılırken tutukluların yarısı da beraat ediyor.
Yargıtay Başkanı Nazım Kaynak"™ın adli yıl açılış töreninde yaptığı açıklamalar, gözleri Türkiye"™deki tutuluk ve yargılama sürelerine çevirdi. Türkiye"™den tutukluluk ve yargılama süreleri Avrupa ortalamasının iki buçuk katı sürerken, mahkemelerin yarısının da beraatla sonuçlanması dikkat çekiyor. Bunun 'yapısal sorunlardan"™ kaynaklandığına dikkat çeken hukukçular, 'yargıda köklü bir reform şart"™ diyor.
Bir dava bin 42 günde bitiyor
Türkiye"™de adliyelerdeki yargılama ve tutuklama süreleri ile yargılama sonucunda çıkan mahkumiyet oranları, Avrupa ve demokratik ülkelerle karşılaştırıldığı mahkemelerde acil reform alarmı verildiğini ortaya koyuyor. Avrupa"™da bir davanın ortalama yargılama süresi 100 gün. Türkiye"™de ise bu süre ilk derece mahkemelerde 250 gün olarak tespit edildi.Bu süre, soruşturma süresiyle birlikte ortalama 580 güne, yüksek yargıyla birilkte 1.042 güne ulaşıyor. Bu oran da Türkiye"™de ortalama 3 yıl boyunca bir sanığın suçlu olup olmadığının kesinleşmediğini, eğer sanık tutuklu yargılanıyor ise özel suç tipleri haricinde ortalama 3 yıl tutuklu olarak yargılandığını ortaya koyuyor.
Avrupa"™da ortalama 112 gün
Avrupa"™da ortalama tutukluluk süreleri ise Türkile ile karşılaştırılmayacak kadar düyük düzeyde. İngiltere"™de 112 gün, Almanya ve Fransa"™da üst sınır 1 yıl, İspanya"™da 2 yıl. Türkiye"™de ortalama tutukluluk süresi ağır cezalık durumlarda 10 yıl. Avrupa"™da açılan her 100 davadan 95"™i, Japonya"™da 99"™u mahkÅ»miyet ile sonuçlanırken bu oran Türkiye"™de yüzde 54 mahkÅ»miyet olarak ortaya çıkıyor.
AİHM de yargıdan şikayetçi
Türkiye"™deki tutuklukul ile ilgili bu süreç AİHM"™in de gündeminde. .2003"™te 'uzun süren yargılamalarla"™ ilgili sadece 3 olan şikayet sayısı, 2010"™da 83"™e yükseldi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi"™nin (AİHM) 2010 yılı ihlaller raporuna göre Türkiye hakkında verilen 278 karardan 228"™inde en az bir ihlal tespit edildiği belirtiliyor. İhlal kararlarının 83"™ünde uzun süren yargılamalar en başta geliyor. HABER MERKEZİ
DAVA SÜRESİNCE 3 AVUKAT ÖLDÜ
51 yıl süren davaya ömür dayanmadı
Samsun"™da tam 51 yıldır devam eden, AHİM"™de hakkında karar çıkmasına karşın iç hukukta henüz bitmeyen arazi davasının tarafları ile 29 yıldır süren Devrimci Yol davasının avukatı bir türlü gelmeyen adaleti sorguladı. Samsun"™da 3 bin 728 hektarlık alanın tapuya tescili için açılan kadastro davası 1960 yılından beri sürüyor. Süreçten bıkan Yörükler Beldesi sakinleri, uzayan yargıyı AHİM"™e şikayet etti. AHİM vatandaşlar lehine karar verip, Türkiye"™yi 700 bin TL manevi tazminat ödemeye mahkum ederken, dava da sürmeye devam etti. Dava açıldığında 17 yaşında olan İsa Eroğlu, "Adalet o kadar geç geliyor ki. Bizimki 51 yıl oldu daha adalet gelmedi. 3 kişi olan davacı sayısı zaman içinde 2 bine çıktı. 3 tane avukat öldü. Galiba ilk hakim öldü. Onların da çocukları işin içine girince sayıya yetişemiyorum. 68 yaşıma vardım. Bu dava 3 kuşak gördü, biz de dördüncü kuşağa devredeceğiz gibi görülüyor."
Emekli Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet Gündel:
YEREL MAHKEMELERİN SAYISI ARTIRILMALI
10 yıl içinde yargılama bitmezse yargı sisteminde sorun var demektir. Türkiye"™de 8 bin yargıç 4 bin yargıç kadar faaliyet gösteriyor. Çünkü iş yoğunluğu fazla.Yerel ve uzmanlık mahkemelerinin sayısı artırılmalı. Ben, Yargıtay"™da iken Dev-Yol davasına da baktım. 400 klasörlük dava dosyaları Yargıtay"™a geldiğinde 100 dosyası kayıptı.
Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Vahit Bıçak:
4 YILDA BİTMEYEN DAVA İHLAL GEREKÇESİ
"AİHM"™e göre 4 yılda bitmeyen dava adil yargılamayı ihlali. Bizde görülyen davalarda 10 yıl tutukluluk mümkün olabiliyor. Savcılar delilleri tam toplamadan dosyayı hakimlerin kucağına attığı için mahkeme bir yandan delil topluyor bir yandan deliller karartılmasın diye tutuklu yargılıyor. Bu yüzden de rahatsız edici uzunlukta tutukluluk süreleri ortay çıkıyor.
Emekli Cumhuriyet Savcısı Reşat Petek:
SERİ KATİL VE DARBECİLER BIRAKILMAZ
Tutukluluk süresinin kısalması toplum için sağlıklı değil. Bir seri katilin, darbeye teşebbüsten müebbetle yargılananların eylem delillerinin toplanmamış olması halinde iki yılda tahliye edilmesini toplum da adalet de kaldıramaz. Acil olarak, hakim ve yargıç sayısının yanı sıra mahkeme sayısı da artırılmalı ve yargının hızlandırılması gerekir.
Ankara Barosu Başkanı Metin Feyzioğlu:
TUTUKLAMA KARARLARI KOLAY VERİLİYOR
Maalesef bizim hakimlerimiz, 'Savunma olmazsa biz gerçeğe ulaşamayız"™ düşünce yapısına sahip olamadı. Savunmanın da daima yargılamayı yönlendirecek şekilde dolu dolu yapılıyor olması lazım. Laf olsun diye aleyhte delilleri reddedelim lehe kabul edelim ile sınırlı savunma, hakimin davayla ilgili karar vermesine yardımcı değil.
Eski AİHM üyesi Rıza Türmen:
BÖYLE TUTUKLULUK SÜRELERİ BİZE ÖZGÜ
Avrupa demokrasilerinde tutululuğa çok az rastlanır ve bir kaç celsede dava sonuçlandırılır. Türkiye"™de ise tutukluluk çok yaygın. Katalog suçları diye bir kavram var. Ve o maddelere denk gelen durumlarda hemen tutuklama kararı veriliyor. Ayrıca Avrupa demokrasilerindeki tutukluluğa itiraz kurumu nedeniyle tutuklu yargılama çok istisnai. Bizde deliller toplanmadı diye 'seni tutukluyorum"™ diye biliyor yargıç. |
